Tổng hợp những nội dung đáng chú ý tại Webinar: Thuế đối với hộ kinh doanh chuyển từ thuế khoán sang kê khai diễn ra ngày 06/12/2025 do LuatVietnam.vn tổ chức.
1. Giới thiệu chương trình
Một trong những chính sách mới về thuế rất quan trọng sẽ được áp dụng từ năm 2026 là hộ kinh doanh sẽ chuyển đổi từ hình thức thuế khóa sang hình thức kê khai thuế. Điều này khiến cho rất nhiều hộ kinh doanh đặc biệt là các hộ kinh doanh nhỏ lẻ băn khoăn về việc từ năm tới sẽ phải kê khai thuế như thế nào và việc xuất hóa đơn sẽ ra sao.
Nhằm thể hiện sự đồng hành đối với các hộ kinh doanh trước quy định mới về thuế,luật Việt Nam chấm Vn. Đã tổ chức Hội thảo trực tuyển: Giải đáp về thuế đối với hộ kinh doanh chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai.
Diễn giả của chương trình là Thạc sĩ Lê Thị Thủy - Nguyên Phó vụ trưởng của vụ tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế của cục thuế.
2. Nội dung tổng quát về dự thảo Nghị định về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh từ năm 2026
Theo Thạc sĩ Lê Thị Thủy, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ dự thảo Nghị định về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh từ năm 2026 và đang trình Quốc hội sửa đổi luật thuế thu nhập cá nhân liên quan đến ngưỡng chịu thuế.
Diễn giả trình bày một số nội dung đáng chú ý của dự thảo Nghị định về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh từ năm 2026 như sau:
2.1. Nguyên tắc khai thuế
Xóa bỏ thuế khoán: Từ ngày 01/01/2026, tất cả các hộ kinh doanh sẽ không còn hộ khoán nữa. Hộ khoán của năm 2025 sẽ được chuyển thành hộ kê khai.
Nguyên tắc tự chịu trách nhiệm: Hộ cá nhân kinh doanh sẽ phải tự khai, tự nộp và tự chịu trách nhiệm về việc kê khai thuế.
Doanh thu tính thuế: Hộ kinh doanh phải kê khai theo doanh thu thực tế phát sinh (doanh thu thật), không phải doanh thu ước tính hay doanh thu khoán nữa.
Các loại thuế chính: Thuế khoán trước đây bao gồm Thuế giá trị gia tăng (GTGT) và Thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Ngoài ra còn có thể chịu Thuế tiêu thụ đặc biệt, Thuế tài nguyên, Thuế bảo vệ môi trường (áp dụng cho một số ngành, ví dụ karaoke chịu thuế tiêu thụ đặc biệt).
2.2. Ngưỡng chịu thuế
Hộ kinh doanh phải tự xác định doanh thu thực tế để biết mình thuộc đối tượng chịu thuế hay không chịu thuế.
- Đề xuất ngưỡng không chịu thuế là 500 triệu đồng/năm (cần chờ Quốc hội thông qua).
- Dưới ngưỡng: Hộ kinh doanh thuộc đối tượng không chịu thuế chỉ cần thông báo doanh thu cho cơ quan thuế.
- Trên ngưỡng: Phải tự tính, tự kê khai và nộp thuế.
2.3. Quy định về kê khai và hóa đơn
- Khấu trừ/Nộp thay: Trường hợp hộ kinh doanh đã được các tổ chức khác (ví dụ: sàn thương mại điện tử) khấu trừ nộp thay thuế, thì hộ kinh doanh sẽ không phải kê khai đối với phần doanh thu đó nữa.
- Hóa đơn điện tử:
Hộ kinh doanh có doanh thu từ 01 tỷ đồng trở lên bắt buộc phải sử dụng và đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử.
Hộ sử dụng hóa đơn có mã của cơ quan thuế sẽ được cơ quan thuế hỗ trợ tự xác định số thuế.
- Kỳ kê khai:
Hộ không chịu thuế: Sẽ kê khai doanh thu một lần/năm (trước ngày 31/01 năm sau, ví dụ kê khai doanh thu 2026 trước 31/01/2027).
Hộ mới ra kinh doanh từ 01/01/2026:
- Ra kinh doanh trong 6 tháng đầu năm: Khai doanh thu 2 lần trước 30/7 và trước 31/01 năm sau.
- Ra kinh doanh trong 6 tháng cuối năm: Khai doanh thu cả năm trước 31/01 năm sau).
Hạn nộp thuế: Thời điểm cuối cùng của hạn nộp tờ khai.
2.4. Sổ sách kế toán và Tài khoản ngân hàng
Sử dụng sổ sách: Hộ kinh doanh sẽ phải sử dụng sổ kế toán và hóa đơn theo quy định.
Bộ Tài chính đang sửa đổi Thông tư 88 theo hướng đơn giản hóa. Ví dụ: hộ nhóm 1 (nhóm nhỏ) có thể chỉ cần duy trì sổ doanh thu.
Khuyến khích hộ kinh doanh sử dụng phần mềm bán hàng/kế toán để theo dõi doanh thu thực tế và ghi sổ đơn giản.
Hàng tồn kho: Hộ khoán chuyển sang hộ kê khai nên kiểm kê lại hàng tồn kho tại thời điểm 31/12 để ghi chép vào sổ sách kế toán của năm 2026.
Tài khoản ngân hàng: Dự thảo Nghị định quy định hộ kinh doanh phải thông báo toàn bộ tài khoản ngân hàng liên quan đến hoạt động kinh doanh cho cơ quan thuế (khác với đề xuất trước đó là bắt buộc phải có tài khoản riêng).
Khuyến nghị: Hộ kinh doanh cần hình thành thói quen lấy hóa đơn khi mua hàng hóa đầu vào để có căn cứ tính chi phí và thu nhập.
3. Hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì khi chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai từ 01/01/2026?
3.1. Trách nhiệm tự kê khai thuế
Nghĩa vụ kê khai: Hộ kinh doanh phải có nghĩa vụ tự kê khai đầy đủ, chính xác doanh thu thực tế phát sinh. Khác với thuế khoán trước đây, mục tiêu của sự thay đổi này là đảm bảo nguyên tắc: Ai kinh doanh nhiều thì nộp nhiều, ai kinh doanh ít thì nộp ít.
Tự xác định đổi tượng nộp thuế: Năm đầu tiên hộ kinh doanh phải tự xác định mình có thuộc đối tượng nộp thuế (đến mức doanh thu phải nộp) hay không.
3.2. Yêu cầu về Tài khoản Ngân hàng
Thông báo tài khoản liên quan: Theo dự thảo Nghị định lần này, hộ kinh doanh không bị quy định cứng nhắc là bắt buộc phải có tài khoản riêng dùng cho kinh doanh như một số quyết định trước đó. Thay vào đó, hộ kinh doanh phải thông báo toàn bộ tài khoản ngân hàng liên quan đến hoạt động kinh doanh cho cơ quan thuế.
Mục đích: Các số tài khoản dùng để nhận tiền hoặc chuyển tiền đi mua hàng hóa phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh đều phải được thông báo, dù bạn mở nhiều tài khoản ở nhiều ngân hàng khác nhau.
3.3. Sổ sách kế toán và hóa đơn
Đơn giản hóa sổ sách: Bộ Tài chính đang sửa đổi Thông tư 88 theo hướng đơn giản hóa. Ví dụ:
Hộ nhóm 1 (không đến ngưỡng chịu thuế) có thể chỉ cần theo dõi sổ doanh thu thôi.
Hộ nhóm 2 (tính thuế theo tỷ lệ) cũng chỉ cần theo dõi doanh thu, không cần hạch toán chi tiết phần chi phí.
Hộ nhóm 2 (chọn phương pháp tính lãi) và Nhóm 3 chắc chắn phải có đầy đủ các sổ chi phí để tính ra khoản lãi.
Hóa đơn: Hộ kinh doanh phải cung cấp hồ sơ hóa đơn, phần mềm bán hàng khi cơ quan thuế yêu cầu kiểm tra.
3.4. Hành động cần làm ngay cho năm 2026
- Kiểm kê hàng tồn kho: Hộ khoán nên thực hiện kiểm kê lại hàng hóa tồn kho tại thời điểm 31/12 để ghi chép vào sổ sách kế toán của năm 2026, chuẩn bị cho mô hình kê khai mới.
- Sử dụng phần mềm: Nên cân nhắc sử dụng phần mềm bán hàng, hóa đơn điện tử hoặc phần mềm kế toán để theo dõi doanh thu thực tế. Việc ghi chép bằng tay hoặc Excel sẽ rất khó khăn. Chi phí phần mềm hiện không lớn và sẽ giúp việc ghi sổ đơn giản hơn rất nhiều, không có hạch toán nợ có phức tạp.
- Cung cấp thông tin cho sàn thương mại điện tử: Hộ kinh doanh thương mại điện tử phải cung cấp mã số thuế, thông tin định danh và các thông tin bắt buộc cho nền tảng thương mại điện tử để họ thực hiện việc khấu trừ nộp thay.
3.5. Thời điểm Kê khai đầu tiên
Các hộ kinh doanh cần cứ bình tĩnh chuẩn bị, vì các kỳ kê khai đầu tiên diễn ra không vội vàng:
- Hộ kinh doanh không chịu thuế: Kê khai doanh thu thực tế năm 2026 chậm nhất là ngày 31/01/2027.
- Hộ kinh doanh thuộc nhóm 2, nhóm 3 (kê khai theo tháng): Kê khai kỳ đầu tiên (tháng 01/2026) chậm nhất là ngày 20/02/2026.
- Hộ kinh doanh thuộc nhóm 2, nhóm 3 (kê khai theo quý): Kê khai kỳ đầu tiên (Quý I/2026) chậm nhất là ngày 30/04/2026.
(Nguồn: Luatvietnam)